Mezopotamia

1. Położenie

Mezopotamia leżała  między Tygrysem, a Eufratem. Ponieważ rzeki te często wylewały, zamieszkujące te okolice ludy, stworzyły system irygacyjny do nawadniania pól.

 

(Mezopotamia - mapa) 

(system irygacyjny) 

2. Zarys dziejów 

a) Sumer powstał 4 tys. lat p. n. e. Dzielił się on na państwa - miasta, zwane nomami. Takim nomem zarządzał nomarcha.  Sumerowie znali koło i pismo klinowe. Główne miasta Sumeru to Ur, Eridu i Uruk. 

 

(Sumer - mapa)

b) Akad powstał 3 tys. lat p. n. e. Jego władca - Sargon - zaatakował Sumer, podporządkowując go sobie i tworząc Sumero - Akad.

c) Najazdy : na przełomie 3 i 2 tys. p. n. e., na Sumero - Akad najeżdżały różne plemiona, między innymi Amoryci i Hetyci. W ten sposób państwo zostało doszczętnie zniszczone i przestało istnieć. 

d) Babilonia powstała ok. 2 tys. lat p. n. e. na terenie Sumero - Akadu. W XVIII w. p. n. e. król Babilonii, Hammurabi, tworzy pierwsze prawo - Kodeks Hammurabiego. 

,,196. Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko wybiją mu. 197. Jeżeli kość obywatela złamał, kość mu złamią. 198. Jeśli oko ,,poddanego pałacu" wybił lub kość ,,poddanego pałacu" złamał, 1 minę srebra zapłaci. 199. Jeśli oko niewolnika obywatel wybił lub kość niewolnika obywatel złamał, połowę ceny jego zapłaci." 

 

( Kodeks Hammurabiego ) 

e) Asyria : jej stolica znajduje się w Niniwie. Na jej terenie, król Asurbanipal stworzył największą na świecie bibliotekę. W VIII w. p. n. e. Asyria jest u szczytu swojej siły i podbija Babilonię. 

f) Nowa Babilonia to odrodzona w VII w. p. n. e. Babilonia. Role się odwracają i tym razem Nowa Babilonia podbija Asyrię. Król Nabuchodonozor stworzył dla swej żony wiszące ogrody Semiramidy. 

 

(wiszące ogrody Semiramidy)

g) Persja w VI w. p. n. e. podbija całą Mezopotamię. 

3. Ustrój polityczny 

- Monarchia despotyczna - ustrój polityczny, w którym władca rządzi w sposób nieograniczony. 

- Teokracja - władca jest jednocześnie głową państwa i najwyższym kapłanem. 

4. Ustrój społeczny 

Ludzie dzielili się na wolnych i niewolników. 

5. Pismo klinowe 

Używano pisma klinowego. Wszystko zapisywało się na glinianych tabliczkach za pomocą rylca. Najwięcej takich tabliczek zachowało się w Asyrii. Najważniejszym zabytkiem piśmienniczym tego okresu jest ,,Epos o Gilgameszu", opowiadający o potopie.  

 

(pismo klinowe na glinianej tabliczce)

6. Religia 

Wierzono w wielu bogów (politeizm) i wyobrażano ich sobie jako ludzi (antropomorfizm). Głównymi bogami byli Marduk, Szamasz i bogini Isztar. Ich świątynie nazywane są zikkuratami. Wierzyli w różnego rodzaju horoskopy, wróżby, magię i powiedzenia. Pechową liczbą było 13, a szczęśliwą 60. 

7.Kultura i nauka 

a) System prawny : zasada talionu, czyli równej odpłaty (kodeks Hammurabiego) 

b) System miar i wag : 

- 1 talent = 30,3 kg 

- mina to jednostka mniejsza od talentu 

- kopa to 60 

- tuzin to 12 

- 1 łokieć jako miara długości 

c) Matematyka 

- stworzyli system sześćdziesiętny, ale znali i używali również systemu dziesiętnego 

- znali kąty i potrafili je policzyć 

d) Astronomia 

- zegar (godzina ma 60 minut) 

- kalendarz 

- koło 

8. Sztuka 

a) Budowano z cegły 

b) kanalizacja (system irygacyjny) 

c) Brama bogini Isztar 

d) kanon sztuki : 

- postaci pokazywano zawsze z profilu 

- postaci ukazane były nienaturalnie 

- wojownicy zawsze byli przedstawiani z kołczanem i strzałami. 

 

(brama bogini Isztar)

Ciekawostki : 

*Semiramida, żona Nabuchodonozora, pochodziła z obszarów porośniętych bujną zielenią. Gdy przyjechała do Nowej Babilonii (strefa pustynna) brakowało jej roślin i zieleni z jej ojczystych ziem, więc Nabuchodonozor rozkazał zbudować dla niej ogrody zwane wiszącymi ogrodami Semiramidy, uznanymi za jeden z siedmiu cudów świata. 

* Biblijny opis potopu i misji Noego najprawdopodobniej powstał na podobieństwo ,,Eposu o Gilgameszu".